Het enige vegetatieve voortplantingsorgaan van fresia’s is de knol. De vorm ervan hangt af van de leeftijd en de kenmerken van het ras. Jonge knollen, zoals die van kinderen, zijn langer dan oudere. Diploïde rassen hebben doorgaans plattere en rondere knollen dan polyploïde rassen. Van de polyploïde rassen hebben alleen Prinses Marijke en Pimpernel ronde knollen met 1-3 vegetatieve knoppen. De meeste andere rassen hebben langwerpige, kegelvormige knollen met slechts één apicale knop. Slapende knoppen beginnen te groeien wanneer de centrale knop wordt verwijderd of de groei ervan wordt onderdrukt met chemische of fysische middelen.
K. Kukulčanka heeft 27 verschillende fysische en chemische behandelingen getest en vastgesteld dat slechts enkele daarvan de apicale groei kunnen onderdrukken. De groeiremmers entilenchloorhydride en melenoïnezuurhydraat hadden dit effect. Wanneer de apicale groei door deze middelen werd geremd, begonnen laterale slapende knoppen te groeien. Hierdoor werden meer knollen geproduceerd.
Ongeveer 42% van het gewicht van de knollen bestaat uit water. Koolhydraten vormen het hoofdbestanddeel van de droge stof. 5-7 % van de absolute droge stof bestaat uit macronutriënten: stikstof, fosfor, kalium.
Netwerken
Buiten gekweekte fresia’s zijn vrij winterhard als ze in onbemeste grond staan. In kassen zullen ze zeer snel kromtrekken en vervormen, zodat het noodzakelijk is de netten te spannen. Herfstfresia’s hebben meestal drie rijen gaas nodig, winterfresia’s slechts twee. Sommige zeer hoge soorten, zoals Margaretha, hebben soms wel vier rijen gaas nodig.
Het eerste net moet op een hoogte van 10 cm worden geplaatst en het tweede op 15 cm boven het eerste. De maaswijdte is 10 × 10 cm. Het is zeer belangrijk dat de netten goed gespannen zijn, niet van grof materiaal zijn gemaakt en het licht niet blokkeren. De netten kunnen op dezelfde manier worden gerangschikt als bij anjers.
Spuiten met chemicaliën
In kassen worden fresia’s zeer zwaar aangevallen door bladluizen. Deze plagen beschadigen en vervormen niet alleen de planten, maar brengen ook virussen over. Daarom worden de planten tijdens het groeiseizoen besproeid tegen ziekten en plagen. Als ze gezond zijn, moet 2 maanden na het planten worden begonnen met spuiten en zelfs eerder als er tekenen van ziekte zijn. Spuit elke 10-15 dagen met een van de systemische fungiciden (0,1% benlate, 0,1% fundasol, 0,1% topsin, 0,1% BMK) gemengd met een insecticide (0,15% rogor of 0,2% antio of 0,2% fozalone). Bij het spuiten moet de kastemperatuur worden verhoogd tot boven de 20 °C, omdat fungiciden niet goed werken als het koud is. Alle bestrijdingsmiddelen zijn schadelijk voor de bloemen van fresia’s, dus bespuit de planten niet tijdens de bloei.
Bijzondere kenmerken van de teelt
Freesia zaden zijn middelgroot. Hun grootte hangt af van de kleur van de bloemen. Er zijn 85-90 geelbloemige, 95-110 roodbloemige, 105-110 witbloemige en 120-124 blauwbloemige freesiazaadjes per gram. Zaai 2 tot 3 gram geelbloemige freesiazaadjes per vierkante meter of 1,5 tot 2,5 gram van andere kleuren.
Diploïde rassen ontkiemen snel, terwijl tetraploïde rassen moeten worden gestimuleerd door de zaden tussen schuurpapier te wrijven of ze een dag in water van 20 °C te laten weken, of gewoon door er lichtjes op te tikken. Vaak worden de zaden ontkiemd in vochtig vermiculiet of turf en afgedekt met zwart polyethyleenfolie. Op een temperatuur van 20-22 °C gehouden. Ontkieming duurt 5-10 dagen. Als er kleine spruiten zijn ontstaan, worden de zaden gezaaid. Als de kieming niet gelijktijdig plaatsvindt, meerdere malen zaaien.
Het aantal zaden dat ontkiemt is sterk afhankelijk van de temperatuur. De optimale kiemtemperatuur zou 20 graden zijn (ongeveer 95 % kiemkracht). Bij 30 °C kiemt ongeveer 20 %, bij 12 °C slechts ongeveer 30 %.
Geelbloemige fresia’s ontkiemen twee keer zo snel als roodbloemige of blauwbloemige. Zaden ontkiemen het snelst als ze net rijp zijn, hoewel ze 2-3 jaar kiemkrachtig blijven. Zaden met een kiemkracht van minder dan 80% worden als ongeschikt beschouwd.
Ze kunnen gewoon op een vaste plaats worden gezaaid of worden verplant wanneer de wortel niet langer is dan 0,5 cm. Zaai ongeveer 2,5 g zaad per vierkante meter land. Ongeveer 200 planten ontkiemen. Kan worden gezaaid in turfpudding of polyethyleen potten (4 zaden per pot), of in standaard werpkisten met hogere zijkanten. Het veenmos en de polyethyleen bekers worden vervolgens in met aarde gevulde bakken geplaatst. In Engeland worden 18-19 zaden gezaaid in potten van 22 cm diameter, gevolgd door 12-14 planten. 0,5-1 cm diep zaaien en bedekken met een laag turf van 2 cm. Na het ontkiemen wordt de temperatuur op 13-15 °C gehouden.
In Denemarken is onderzoek gedaan naar de beste dichtheid om freesia’s te kweken. Gebleken is dat dit afhangt van de groeiperiode. Bij het zaaien kan men het beste 250 planten per vierkante meter kweken in februari en 130 in juni. In het eerste geval worden de planten om de 4 cm in de rij geplaatst, in het tweede geval om de 7-8 cm, zodat de afstand 10 cm bedraagt. Later zaaien, bij warm weer, levert twee keer zoveel bladeren op als bij kouder weer.
